देशात पुन्हा एकदा करोना संसर्गाने कहर केला आहे. गेल्या तीन दिवसांपासून संसर्गाची प्रकरणे किंचित खाली येत होती, परंतु गुरुवारी पुन्हा एकदा करोनाचे नवे 4.12 लाख रुग्ण आढळले आहेत, तर 3,900 हून अधिक लोकांचा मृत्यू झाला आहे.
बेड्स, व्हेंटिलेटर, रेमेडिसिवीर आणि ऑक्सिजनची कमतरता देशभरातील रुग्णालयात सुरू आहे आणि शेकडो लोक उपचार घेतल्याशिवाय मरण पावत आहेत. त्यातही थोडीशी दिलासा देणारी बाब ही आहे की दररोज लाखो लोक या आजाराने बरेही होत आहेत. या अनुषंगाने आपण करोनाशी संबंधित काही महत्त्वपूर्ण प्रश्नांची उत्तरे जाणून घेऊया.
कोविड अहवाल नकारात्मक आहे, पण 15 दिवसांपासून आपल्यास 100 अंशांचा ताप असल्यास काय करावे ?
तज्ञ् म्हणतात की, हा एक प्रकारचा कोविड सिंड्रोम आहे. हे तीन टप्प्यात विभागले जाऊ शकते. पहिल्या टप्प्यात कोविड सकारात्मक असतो आणि सौम्य लक्षणांनंतर रुग्ण बरा झालेला असतो. हा तीन आठवड्यांचा कालावधी असतो, ज्याला ‘कोविड फेज’ (COVID-19 Phase) म्हणतात. तीन आठवडे ते तीन महिन्यांपर्यंत काही लक्षणे आढळल्यास त्याला ‘पोस्ट एक्यूट कोविड’ (Post-acute COVID-19 syndrome) असे म्हणतात. जर रुग्णाला तीन महिन्यांपेक्षा जास्त लक्षणे असतील तर त्याला ‘पोस्ट क्रोनिक कोविड’ (Post Chronic Covid) म्हणतात.
यात बर्‍याचदा अशक्तपणा, थकवा, चक्कर येणे, तणाव, भीती वाटणे, घाम येणे, कधीकधी ताप येतो. बर्‍याच वेळा लक्षणे मानसशास्त्रीय असतात. कारण कोविड नंतर रुग्ण भेदरलेला राहतो. या व्यतिरिक्त, काही हार्मोनल बदल आहेत, ज्यामुळे अशी लक्षणे देखील आढळतात. बर्‍याच लोकांना श्वास घेण्यातही त्रास होतो. पण घाबरू नका, काही दिवसातच आपण बरे व्हाल आणि समस्या जास्त असल्यास डॉक्टरांना भेटा.
गरम पाण्याचा वाफारा किती कालावधीसाठी आणि किती वेळा घ्यावा?
लोकांना हे जाणून घेणे सर्वात महत्वाचे आहे की, दिवसातून किती वेळा वाफ घ्यावी ? कारण बरेच लोक इतक्या वेळा वाफ घेतात की त्यांच्या घशात समस्या निर्माण होऊ शकते. वास्तविक आपण दिवसातून दोनदा, सकाळी आणि संध्याकाळी स्टीम घेऊ शकता आणि तेही पाच मिनिटांसाठी.
लसीच्या पहिल्या डोसनंतर संसर्ग झाल्यास दुसरा डोस कधी घ्यावा ?
जर लसीच्या पहिल्या डोसनंतर संसर्ग झाला असेल आणि दुसरा डोस (Covid-19 Vaccination) दोन आठवड्यांत आला असेल तर तो आणखी पुढे ढकलला जाऊ शकतो. उदाहरणार्थ, जर दोन डोसमधील फरक सहा ते आठ आठवडे असेल तर ते पुढे नेले जाऊ शकते. जेव्हा आपण निगेटिव्ह होता आणि पूर्णपणे निरोगी असाल तर आपण दोन आठवड्यांनंतर डोस घेऊ शकता. परंतु दुसरा डोस 12 आठवड्यांत घ्यावाच लागतो.
आता सर्वांसाठी लसीकरण केंद्र उघडले गेले आहे, तर दुसरा डोस घेणाऱ्यांना प्राधान्य दिले जाईल काय?
होय, जर एखाद्याने पहिला डोस घेतला असेल आणि काही त्रास होत नसेल तर दुसरा डोस ठरलेल्या निश्चित दिवशी घ्यावा. त्यांना केंद्रातही प्राधान्य मिळेल, कारण अशा लोकांना उशीर होऊ देणं चालणार नाही. शक्य तितक्या लवकर देशातील 80 टक्के लोकांना लसीचे दोन्ही डोस द्यावे लागतील, जेणेकरुन कठोर प्रतिकार शक्ती निर्माण होईल. या व्यतिरिक्त, जर एखादी व्यक्ती दुसर्‍या शहरात राहायला गेली असेल तर तो दुसऱ्या डोसच्या निश्चित दिवशीच दुसर्‍या शहरात देखील डोस घेऊ शकतो.