स्त्री असो वा पुरुष दोघांच्याची सौंदर्याची खूण म्हणजे केस. मात्र बदलती जीवनशैली, हार्मोन्सचे असंतुलन, वाढता ताणतणाव, प्रदूषण आदी कारणांमुळे केस गळतीची समस्या उद्भवत आहे. पुरुषांमध्ये, केस गळण्याची पद्धत विशिष्ट प्रकारे होते. (सुरुवातीला केस पातळ होतात.) सामान्यत: अशाच प्रकारे केस गळतात आणि पुरुषाच्या आयुष्यात कोणत्याही वयात त्याची सुरुवात होऊ शकते, अगदी त्याच्या पौगंडावस्थेत देखील. असे साधारणत: तीन घटकांच्या आंतरक्रियेमुळे होते, टक्कल पडण्याची आनुवांशिक धारणा, पुरुषी संप्रेरक आणि वाढतं वय.
स्त्रियांमध्ये, डोक्याचा वरचा संपूर्ण भाग किंवा केस विरळ होऊ शकतात, फक्त कपाळावरचा भाग सोडून. थायरॉईड समस्या (जसे हायपोथायरॉईडीझम किंवा हायपरथायरॉईडीझम), लैंगिक संप्रेरकांचं असंतुलन किंवा एखादा गंभीर पोषणात्मक आजार, विशेषत: प्रथिनं, लोह, जस्त किंवा बायोटीन यांची कमतरता अशा प्रकारच्या वैद्यकीय आजारांमुळे केस गळणे हे एक लक्षण दिसू शकते. मर्यादित आहार घेणारे लोक किंवा ज्या स्त्रियांना अतिप्रमाणात मासिक स्त्राव होत असेल, त्यांना या कमतरता अधिक प्रमाणात दिसून येतात. जनुकीयदृष्टय़ा ही अवस्था उद्भवण्याच्या शक्यता असलेल्या लोकांमध्ये केस कायमचे गळू शकतात. हा घटक पुरुषांमध्ये सर्वाधिक प्रमाणात आढळून येत असून, याची सुरुवात पौगंडावस्थेपासूनही होऊ शकते.
केस गळतीवरील उपचार :
केस गळतीच्या उपचारात केसांची देखभाल, केस गळणे प्रतिबंध तसेच केसांची वाढ यांचा समावेश आहे. हे उपचारांचा वापर प्रामुख्याने तीन प्रकारे केला जातो. केस गळतीसाठी औषधे, मुळापासून केस येण्याकरिता शस्त्रक्रिया आणि ज्या व्यक्तींमध्ये केसांची वाढ किंवा कृत्रिम उपाय करणे शक्य नाही, अशा लोकांसाठी कृत्रिम त्वचा. यापैकी बहुतेक सर्व केस आपल्या केसांचे शेडिंग कमी करण्यासाठी, वाढीस प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि काही प्रकरणांमध्ये केस गळती लपविण्यासाठी डिझाईन केलेले आहेत.
औषधोपचार :
केसांच्या वाढीच्या टप्प्यात तसेच अधिक केस गळती होऊ नये याकरिता गोळ्या आणि सप्लिमेंटचा वापर केला जातो. बायोटिन, स्पायरुलिना, लोहाचा समावेश असलेल्या गोळ्या तसेच मायक्रोन्युट्रिएंट कॉम्बिनेशनसारख्या पूरक घटकांचा वापर केला जातो. स्प्रे, जेल व लोशन टक्कल पडलेल्या भागावर दिवसातून दोन वेळा थेट स्कॅल्पवर लावायचे असते. यामुळे पुरुष आणि महिलांमधील केस गळती कमी होते, केसांची मुळे वाढतात आणि केस जाड होतात.
ग्रोथ फॅक्टर कॉन्सेन्ट्रेट इंजेक्शन्स :
हे घटक उपचार करणा-या पेशी एकत्र करण्यासाठी जबाबदार असतात. उर्वरित केसांच्या मुळांना वाढण्यास प्रारंभ करण्यासाठी समान घटकांचा वापर केला जातो. रुग्णाच्या स्वत:च्या रक्ताद्वारे घेतलेल्या या इंजेक्शनचा नियमित वापर केल्यास उल्लेखनीय सुधारणा होऊ शकते. चांगल्या परिणामांसाठी किमान ६ महिन्यांचा उपचार आवश्यक आहे.
केस प्रत्यारोपण :
केस प्रत्यारोपण करण्याच्या प्रामुख्याने २ पद्धती आहेत.
एफयूई – ज्या भागात काढून लावण्याजोगे केस आहेत तेथून ते काढले जातात आणि टक्कलग्रस्त भागावर, सुया चिमटा किंवा इम्प्लांटर्स वापरून त्यांचे रोपण केले जाते.
एफयूटी – सुरक्षित दात्याच्या क्षेत्रामधून त्वचेचा एक तुकडा कापला जातो, त्याचे बारीक तुकडे करून टक्कल असलेल्या भागात सुया, चिमटा किंवा इम्प्लांटर्स वापरून त्यांचे रोपण केले जाते.