तीळ दोन प्रकारचे असतात. काळे आणि पांढरे. दोन्हीही उपयुक्‍त व औषधी आहेत. शक्‍ती येण्यासाठी : तीळ हे चांगले शक्‍ती देणारे असतात. तीळ रोज चावून खावेत. याने भूक वाढते व शक्‍तीही येते.
शौचास साफ होण्यासाठी : रोज मूठभर तीळ चांगले चावून खाऊन त्यावर कोमट पाणी पिऊन झोपावे दुसऱ्या दिवशी परसाकडे साफ होते. शौचास साफ होऊन रक्ती मुळव्याध बरी होते.
तीळ मूळव्याधीवर देतात. मूळव्याधीवर तीळ रोज खाल्ल्याने परसाकडे साफ होऊन मूळव्याध बरी होते. रक्तार्श म्हणजे ज्या मूळव्याधीतून रक्‍त पडत असेल तर तिळाने हटकून रक्‍तीमूळव्याध बरी होते. 22 ग्रॅम तीळ चांगले गरम पाण्यात वाटावे व त्यात 22 ग्रॅम ताजे लोणी घालून चांगले खलावे.हे मिश्रण रोज एक वेळ सकाळी करावे व खावे ज्याने रक्ती मूळव्याध बरी होते. तसेच तिळाने लेप केला असताही मूळव्याध नरम पडते.
वेदना व सूज कमी होते : कोठेही दुखत असून सूज आली असेल तर तीळ वाटून तो लेप कोमट करून त्याने शेकावे. दुःख कमी होऊन सूज कमी होते.
व्रण जाण्यासाठी : व्रणावर तीळ वाटून त्याची व्रणाएवढी चकती करून बसवावी, व्रण थंड पडून भरून येतो.
मूत्रविकारावर : तीळ हा वारंवार होणाऱ्या लघवीस कमी करतो. पुष्कळ वेळा ज्याला लघवीला जावे लागत असेल त्याने 6 ग्रॅम तीळ व 6 ग्रॅम ओवा एकत्र करून रोज सकाळ संध्याकाळ खावे. वारंवार लघवीस जाण्याचे प्रमाण कमी होते.
लघवी साफ होण्यासाठी : लघवी साफ होण्यासाठी तीळ वाटून कोमट करून ओटीपोटावर बांधावे, लघवी साफ सुटते.
पोटदुखी थांबते : तीळ पोटदुखीवर चांगले औषध आहे. पोट दुखत असेल तर चांगले मूठभर तीळ चावून खावे. वर कोमट पाणी प्यावे; पोटदुखी म्हणजे वारंवार पोट दुखण्याची सवय जाते. तिळाने पोट राहिले नाही तर, तिळाचे तेल रोज 12 ग्रॅम घ्यावे. कसलीही पोटदुखी असली तरी तिळाने ती बरी होते. भाजलेल्या जागी लावल्यास आग कमी होते
तिळाचे तेल भाजलेल्या जागी लावले असता आग कमी होते. कापसात भिजवून तिळाच्या तेलाची पट्टी भाजलेल्या जागी ठेवल्याने आग कमी होऊन बरे वाटते.
केश विकारांवर : तिळाचे तेल लवकर बिघडत नाही. हे केसांना लावल्याने केस चांगले राहतात व वाढतातही. तिळाचे तेल 12 ग्रॅम सकाळी व 12 ग्रॅम संध्याकाळी पोटात घ्यावे. केस पांढरे होण्याचे प्रमाणही कमी होते.
मुलांना सारखी भूक लागत असेल तर : लहान मुलांना खाय खाय उठली तर चार थेंब सकाळी व चार थेंब संध्याकाळी असे दोन तीन दिवस तिळाचे तेल दिले असता मुलाची खाय खाय थांबते व ते समाधानी बनते. कारण तीळ हे खाय खाय थांबविणारे तर असतातच पण ते अग्निवर्धकही आहेत.
मळाचा खडा झाल्यास : मळ म्हणजे पोटात मळाचे खडे झाले आहेत व शौचास बकरीच्या लेंड्याप्रमाणे कधी होणे कधी न होणे अशा स्थितीत तिळाचे तेल रोज दोनदा 12 ग्रॅम घेतल्यास एक आठवड्यात खडे धरेनासे होऊन परसाकडे साफ होऊ लागते.
अल्सरवर : छिद्रोदरास पोटातील अल्सर असे म्हणतात. त्यापासूनही जरी पोटदुखी असेल तरीही तेल पोटात घेतल्याने बरी होते.
लघवीच्या विकारावर : मेह म्हणजे पुष्कळ वेळा लघवी होणे, अशा व्यक्‍तींनी सकाळ-संध्याकाळ 12 ग्रॅम तिळाचे तेल घेतल्यास लघवी प्रमाणात होऊ लागते व लघवी फार झाल्याने आलेला अशक्‍तपणाही नाहीसा होतो.
कोणत्याही आजारावर व म्हातारपणावर : तिळाचे तेल सेवन केल्याने जरा, म्हणजे म्हातारपण येत नाही व कोणतेही रोग होत नाहीत. कसलेही श्रम सोसण्याचे सामर्थ्य येते व तेल सेवन करणारा मनुष्य बलवान होतो. इतके तिळाचे तेल गुणकारी औषध आहे.
मेदावर : मेद म्हणजे शरीर फुगणे, आपल्याकडे आपण ज्यास फोक्‍से जसे काही वायूचे शरीर म्हणतो ते तिळाचे तेल प्यायल्याने बरे होते. शरीर ओसरते. दिखाऊपणा नाहीसा होतो व शक्‍ती वाढू लागते. मेदाच्या रोग्यांनीसुद्धा वरीलप्रमाणे रोज दोन वेळा सांजसकाळ 12 ग्रॅम तिळाचे तेल प्यावे. असे तिळाचे तेल आणि तीळ सारेच बहूऔषधगुणी आहे. प्रत्येकाने तीळ तेलाचा आहारात समावेश करावा आणि मग बदल पाहावा.