कोरोना मधून बरे झाल्यानंतरही लोकांना आरोग्यविषयक अनेक समस्या दिसत आहेत. बर्‍याच लोकांचे हृदय आणि फुफ्फुसे व्यवस्थित काम करत नाहीत आणि त्यांना श्वसनाचा त्रास होत आहे. कोरोनामधून बरे झाल्यानंतरही अनेक महिन्यांनंतरही रुग्णांना पूर्वीसारखे स्वस्थ व निरोगी वाटत नाही. थकवा, स्नायू दुखणे, नैराश्य आणि चिंता यासारख्या समस्यादेखील त्यांच्यात दिसून येतात.
अशा परिस्थितीला ‘लाँग कोविड’ असे म्हटले जात आहे. तथापि, आतापर्यंत, लाँग कोविडची कोणतीही निश्चित वैद्यकीय परिभाषा नाही किंवा तिची लक्षणे एकसारखी नाहीत. या संदर्भात बरेच संशोधन अभ्यास झाले आहेत आणि चालू आहेत. चला, लाँग कोविड सविस्तरपणे समजून घेण्याचा प्रयत्न करूया.
खरं तर, बर्‍याच रूग्णांमध्ये, कोरोनामधून बरे झाल्यानंतरही त्याची काही लक्षणे दिसतात, जी बर्‍याच काळासाठी त्रासदायक ठरतात. दोन ते तीन महिन्यांनंतरही, रुग्णांना कोरोनाचे दुष्परिणाम सहन करावे लागतात. त्यांना आरोग्याच्या अनेक समस्या निर्माण होत आहेत. या परिस्थितीला लाँग कोविड असे म्हटले जात आहे. लाँग कोविडशी झुंज देणाऱ्या लोकांमध्ये वेगवेगळी लक्षणे असू शकतात पण ‘थकवा’ हे एक सामान्य लक्षण आहे.
ऑक्सफोर्ड युनिव्हर्सिटीमध्ये केलेल्या संशोधन अभ्यासानुसार, कोरोनापासून बरे होणाऱ्या रुग्णांमध्ये कित्येक महिन्यांपासून कोरोना विषाणूचा परिणाम दिसून आला आहे. दीर्घ कोविडशी झुंज देणार्‍या लोकांमध्ये थकवा सामान्य आहे, परंतु इतर लक्षणे म्हणजे श्वास घेण्यात त्रास होणे, डोकेदुखी, स्नायू आणि सांधे दुखणे, दृष्टीक्षेप ऐकण्याची समस्या, गंध आणि चव कमी करण्याची क्षमता इ. समाविष्ट आहेत. उदासीनता आणि चिंता ही लक्षणेदेखील लाँग कोविडशी झुंजणार्‍या लोकांमध्ये दिसून येते.
हृदय, फुफ्फुस, मूत्रपिंड आणि यकृत देखील कोरोना संक्रमणानंतर नुकसान होण्याची शक्यता असते. ऑक्सफोर्ड विद्यापीठाच्या लाँग कोविडवरील संशोधनात असे म्हटले आहे की, कोरोनामधून बरे झाल्यानंतरही रुग्णांमध्ये समस्या निर्माण होत आहेत. फुफ्फुस आणि हृदय व्यवस्थित काम करत नाहीत. 64 टक्के रुग्णांना श्वास घेण्यास त्रास होतो. 26 टक्के रुग्णांना हृदयाची समस्या असते. मूत्रपिंड 29% आणि यकृत समस्या 10% राहत आहे.
असा अंदाज वर्तविला जात आहे की शरीराच्या बहुतेक भागांतून बाहेर पडल्यानंतरही हा विषाणू शरीराच्या खिशात राहतो आणि पेशी संक्रमित होऊ शकतो. असा दावा देखील केला जात आहे की कोविडनंतरही रोगप्रतिकारक यंत्रणा सामान्यत: सामान्य नाही आणि रुग्णाला आजारी वाटते. एखाद्या व्यक्तीच्या शरीरात अवयव काम करण्याचा मार्ग देखील संक्रमणामुळे बदलत आहे आणि विशेषत: फुफ्फुस आणि हृदयात होणारे दुष्परिणाम दीर्घकालीन अस्वस्थ होऊ शकतात.
तज्ज्ञांच्या म्हणण्यानुसार आपल्याला बराच काळ अतिसार झाल्यास आपल्या आतड्यात व्हायरस असू शकतो. जर वास घेण्याची क्षमता कमी झाली असेल तर विषाणू शिरामध्ये राहिलेला असेल. आपण कोविडपासून पूर्णपणे बरे होऊ शकत नसल्यास त्वरित तज्ञ डॉक्टरांशी संपर्क साधणे चांगले.