दरवर्षी 28 जुलै रोजी जगभरात जागतिक हिपॅटायटीस दिवस साजरा केला जातो. हे साजरे करण्यामागचे कारण म्हणजे लोकांना या आजाराची जाणीव करून देणे, जेणेकरून हिपॅटायटीसची तक्रार टाळता येईल. हिपॅटायटीस हा यकृताचा आजार आहे. यकृत हा आपल्या शरीराचा एक महत्त्वाचा भाग आहे, जो पचन प्रक्रियेत तसेच रक्तातील विषारी पदार्थ साफ करण्यास मदत करतो.
तथापि, हिपॅटायटीसमध्ये, संसर्गामुळे यकृताची जळजळ होते. त्यामुळे यकृतावर परिणाम होतो. हा एक गंभीर आणि जीवघेणा आजार आहे, ज्याचा उपचार सामान्य रुग्णांसाठी देखील खूप महाग आहे. अशा स्थितीत हिपॅटायटीसची कारणे जाणून घेऊन तुम्ही प्रतिबंधात्मक उपाय करू शकता. हिपॅटायटीसच्या लक्षणांबद्दल जाणून घ्या जेणेकरुन आपण वेळेत योग्य उपचारांचा अवलंब करू शकाल. चला, आज हिपॅटायटीस म्हणजे काय, त्याचे प्रकार आणि लक्षणे जाणून घेऊया.
– हिपॅटायटीस म्हणजे काय?
हिपॅटायटीस हा संसर्गामुळे होणारा यकृताचा आजार आहे. या आजारात यकृतामध्ये जळजळ होते. हिपॅटायटीस ही एक महामारी बनत चालली आहे, त्यामुळे दरवर्षी मृतांची संख्या वाढत आहे. हिपॅटायटीसचे सर्व प्रकार गांभीर्याने घेतले पाहिजेत. या आजाराबाबत जनजागृती करून बाळाला जन्मानंतर लस दिल्यास हिपॅटायटीसचा धोका टाळता येतो.
– हिपॅटायटीसचे प्रकार
हिपॅटायटीस विषाणूचे पाच प्रकार आहेत. यामध्ये हेपेटायटीस ए, बी, सी, डी, ई समाविष्ट आहे. हिपॅटायटीसचे पाचही प्रकार धोकादायक आहेत. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या अहवालानुसार, दरवर्षी सुमारे 1.4 दशलक्ष लोक हिपॅटायटीस ए मुळे प्रभावित होतात.
हिपॅटायटीस देखील तीव्रतेच्या आधारावर ओळखला जातो. तीव्र हिपॅटायटीसमध्ये, यकृताला अचानक सूज येते, ज्याची लक्षणे 6 महिने टिकतात. उपचाराने हा आजार हळूहळू बरा होऊ लागतो. तीव्र हिपॅटायटीस हा सहसा HAV संसर्गामुळे होतो. दुसरा क्रॉनिक हिपॅटायटीस आहे, ज्यामध्ये एचआयव्ही संसर्ग रुग्णाच्या रोगप्रतिकारक शक्तीवर गंभीरपणे परिणाम करतो. यकृताचा कर्करोग आणि यकृताच्या आजारामुळे अधिक लोक मरत आहेत.
– हिपॅटायटीसची कारणे
. विषाणू संसर्गामुळे होणारा हा आजार अनेक कारणांमुळे होऊ शकतो. दूषित अन्न खाल्ल्याने आणि दूषित पाणी सेवन केल्याने हिपॅटायटीस ए होऊ शकतो.
. त्याच वेळी, हिपॅटायटीस बी संक्रमित रक्ताच्या संक्रमणामुळे आणि वीर्य आणि इतर द्रवपदार्थांच्या संपर्कात आल्याने देखील होऊ शकतो.
. हिपॅटायटीस सी हा रक्त आणि संक्रमित इंजेक्शनच्या वापरामुळे होऊ शकतो.
. एचडीव्ही विषाणूमुळे हिपॅटायटीस डी होऊ शकतो. ज्या लोकांना आधीच HBV विषाणूची लागण झाली आहे त्यांनाही या विषाणूची लागण होऊ शकते. तथापि, जेव्हा एकाच रुग्णामध्ये HDV आणि HBV दोन्ही विषाणू एकत्र आढळतात तेव्हा परिस्थिती गंभीर होते.
. हिपॅटायटीस ई हा HEV विषाणूमुळे होतो. बहुतेक देशांमध्ये, हिपॅटायटीसचा हा विषाणू दूषित पाणी आणि अन्नामुळे पसरतो.
. याशिवाय जास्त औषधे घेतल्याने यकृताच्या पेशींमध्ये जळजळ होते आणि हिपॅटायटीसचा धोका वाढतो.
. जास्त प्रमाणात मद्यपान केल्याने हिपॅटायटीसचा धोका वाढतो. अल्कोहोलचा थेट परिणाम आपल्या यकृतावर होतो आणि त्याचे रक्ताभिसरण शरीराच्या इतर भागांमध्येही सुरू होते, जे धोक्याचे ठरू शकते.
– हिपॅटायटीसची लक्षणे
. नेहमी थकवा जाणवणे
. त्वचा पिवळसर होणे
. डोळ्याचा पांढरा भाग पिवळसर होणे
. भूक न लागणे
. उलट्या किंवा मळमळ
. ओटीपोटात दुखणे आणि सूज येणे
. डोकेदुखी आणि चक्कर येणे
. मुत्राच्या रंगात बदल
. अचानक वजन कमी होणे
. अनेक आठवडे कावीळ किंवा ताप