सहा ते नऊ महिन्यांच्या काळात बाळाला काय द्यावे?
वरच्या आहाराची सुरुवात करताना मऊ, पचायला सोपे आणि अ‍ॅलर्जी होणार नाही असे पदार्थ द्यावे. यात शक्यतो प्रथम भाताची पेज द्यावी. मग मूगाची डाळ मऊ शिजवून त्यात थोडे पाणी घालून पेजेसारखे करून द्यावे. पालक, गाजर, बीट, रताळे, लाल भोपळा मऊ शिजवून थोडे पाणी घालून मोठ्या गाळणीतून गाळून द्यावे. हळूहळू मऊ फळे (केळे, पेअर, पपई)
साल काढून कुस्करून द्यावीत. सफरचंद थोडे शिजवून मग साल काढून कुस्करून द्यावे. संत्री, मोसंबी, डाळिंब यासारखी फळे काही दिवसांनी सुरु करावी. या काळात लोहाची गरज मोठ्या प्रमाणात असते. भाज्या-फळे योग्य प्रमाणात आहारात घेतल्यास ही गरज भरून निघते. त्यासाठी सहा ते नऊ महिन्यांच्या काळात बाळाच्या पोटात किमान २-३ चमचे भाज्या आणि २ ते ३ चमचे फळांचा गर जायला हवा. डॉक्टरांच्या सल्ल्याने ठराविक काळासाठी लोहाचे औषध घ्यावे. साधारण ८ व्या महिन्यानंतर घरी लावलेले ताजे दही सुरु करावे आणि अंड्याचा बलक मऊ शिजवून कुस्करून द्यावा. चिकनचे सूपही देता येईल. हळूहळू नाचणी सत्वाची पेज, डाळ-तांदूळाची मऊसर खिचडी हे पदार्थही देता येतील. त्यात अर्धा-एक छोटा चमचा तेल किंवा तूप घालावे.
सहा ते नऊ महिन्यांच्या काळात बाळाला काय देऊ नये?
या काळात बर्‍याचदा आईचे दूध बंद करून किंवा ते कमी पडते म्हणून गाईचे दूध सुरु केले जाते. १ वर्ष पूर्ण होईपर्यंत असे वरचे दूध देणे कटाक्षाने टाळावे. वरचे दूध पचायला जड असते. अनेकदा अतिरिक्त दूध पोटात गेल्याने लोहाची कमतरता निर्माण होते. कित्येकदा बाळे इतर पदार्थ खाणे टाळून दूधाचाच आग्रह धरतात. सहा ते नऊ महिन्यांच्या काळात गहू, अंड्याचा पांढरा भाग, शेंगदाणे, मासे, सोयाबिन हे पदार्थ टाळावे. हे पदार्थ न पचण्याची किंवा त्यामुळे अ‍ॅलर्जी येण्याची शक्यता असते.
शिवाय शेंगदाणे, काजू, सुकामेवा, द्राक्षे, डाळिंबाचे दाणे, पॉपकॉर्न असे घशात अडकू शकणारे पदार्थ पूर्णपणे टाळावे. जन्मानंतर १ वर्ष पूर्ण होईपर्यंत मध देणेही टाळावे. काही बाळांना मधातील सूक्ष्मजीवांमुळे बोट्युलिसम नावाचा आजार होण्याची शक्यता असते. शिवाय वर नमूद केल्याप्रमाणे साखर, मीठ, गूळ, बाळगुटी यांचा वापर टाळावा. रेडीमेड फूड्स, बाजारात मिळणार्‍या पावडरी देखील अनावश्यक आहेत. घरचे ताजे अन्न बाळासाठी सर्वोत्तम!