तुमचे मूल तणावाखाली आहे का? ‘या’ मार्गांनी ओळखा लक्षणे

symptoms of stress in children | सध्या मानसिक आरोग्याचे आजार वाढत आहेत. विविध कारणांमुळे मुले तणावात राहतात आणि ते त्यांच्या पालकांसमोर व्यक्त करू शकत नाहीत. बालमनावर त्यांच्या आजूबाजूच्या घटनांचा सहज प्रभाव पडतो.  मुलांवर कुटुंब, आजूबाजूचे लोक, शाळेतील वर्गमित्र, चित्रपट आणि सोशल मीडिया यांचा खोलवर प्रभाव पडतो.  मुलाच्या विचारांच्या विकासात समाज महत्त्वाची भूमिका बजावतो.  दुसरीकडे, पालक मुलांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी आणि त्यांच्या शिक्षणाकडे लक्ष देतात, परंतु बऱ्याचदा मुलांच्या वर्तणुकीकडे दुर्लक्ष करतात.  यामुळे मुलाला कोणत्या प्रकारची समस्या आहे हेही त्यांना कळत नाही.

कोविड काळात मुलांच्या मानसिक स्थितीवर परिणाम दिसून आला.  वर्षानुवर्षे अनेक प्रकरणे समोर आली आहेत, ज्यात लहान मुले इतरांना किंवा स्वतःला दुखवू लागतात.  काही दिवसांपूर्वी लखनऊमध्ये एका मुलाने PUBG वरून स्वतःच्या आईची हत्या केली आणि मृतदेह घरात लपवून ठेवला. हे याचेच उदाहरण.

मुलांचे मानसिक आरोग्य सुधारण्यासाठी युनिसेफ अनेक कार्यक्रम राबवत आहे.  जर तुम्हालाही मुलाच्या भवितव्याची आणि आरोग्याची काळजी वाटत असेल, तर तुमचे मूल काही तणावाखाली आहे की नाही हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करा.  मुलाच्या मानसिक आरोग्यासाठी पालकांनी या गोष्टींकडे लक्ष दिले पाहिजे. ( symptoms of stress in children )

* मुलाला भावना व्यक्त करण्यास प्रोत्साहित करा | symptoms of stress in children

आपल्या मुलाचा मूड कसा आहे हे पालकांनी जाणून घेतले पाहिजे.  तो काय विचार करतो, त्याचे विचार किंवा त्याच्या भावना समजून घेण्यासाठी, मुलाला त्याचे शब्द पालकांसमोर कसे व्यक्त करावे हे माहित असणे आवश्यक आहे.  खूप दिवसानंतर अचानक, जर तुम्ही त्याच्या कोणत्याही विशिष्ट वागणुकीबद्दल विचारले तर मूल तुम्हाला सत्य सांगण्यास कचरेल.  त्यामुळे त्याला रोज थोडा वेळ द्या.  मुलाचा दिवस कसा गेला, त्याने दिवसभर काय केले, इत्यादी प्रश्न विचारा.  यासह, तो आपला दृष्टिकोन व्यक्त करण्यास शिकेल.

* मुलांच्या दिनक्रमावर लक्ष ठेवा 

मुलाला कोणत्या प्रकारच्या कामात स्वारस्य आहे, त्याच्या आवडी-नापसंती काय आहेत यावर लक्ष द्या.  दुसरीकडे, जर तुम्हाला मुलाच्या व्यवहारात बदल किंवा त्यांच्या वागण्यात काहीतरी वेगळे वाटत असेल तर त्याबद्दल मुलाशी बोला.  त्यांच्या वागण्यातील बदलाचे कारण काय आहे हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करा.  अनेकदा मुलं अडचणीत किंवा दडपणाखाली असतात तेव्हा त्यांना ज्या गोष्टींचा आनंद मिळतो त्यातही  ते रस घेत नाहीत.  त्याचवेळी त्यांच्यात चिडचिड होणे, राग येणे, हरवणे इत्यादी लक्षणे दिसू लागतात.

* मुलांना वेळ द्या

तुम्ही मुलाच्या वागण्याकडे लक्ष देऊ शकाल किंवा त्यांना काही समस्या असतील तर तुम्ही त्यांना दररोज तुमचा थोडा वेळ द्याल.  बहुतेक पालक आपल्या दैनंदिन कामाच्या व्यस्ततेमुळे मुलाकडे पाहिजे तितके लक्ष देत नाहीत. मुलं अनेकदा पालकांचे लक्ष वेधण्यासाठी अशा गोष्टी करतात, जे चुकीचे आहे.

* तुमच्या भावना व्यक्त करा | symptoms of stress in children

केवळ प्रश्न आणि उत्तरे विचारून मुलाच्या मनाची स्थिती समजून घेणे सोपे नाही.  मूल एखाद्या गोष्टीबद्दल घाबरत असेल, चूक केली असेल आणि तुम्हाला सांगण्यास कचरत असेल तर अशावेळी पालकांनी मुलाला खात्री देणे आवश्यक आहे की ते त्याच्यासोबत आहेत.  तुम्हाला कसे वाटते ते त्यांना सांगा आणि त्यांनाही प्रेरणा द्या.

* स्पष्टपणे बोला 

जर तुम्हाला मुलांच्या काही गोष्टी किंवा सवयी आवडत नसतील तर त्यांना शिव्या देऊ नका, परंतु त्यांना समजावून सांगा.  तुमच्या रागावण्याने तो घाबरेल आणि पुढच्या वेळी त्याचे म्हणणे तुम्हाला सांगण्यास कचरेल. त्यामुळे संयमाने त्यांचे म्हणणे ऐका आणि चांगले काम केल्याबद्दल त्यांची स्तुती करा आणि काही चूक केल्याबद्दल त्यांना समजावून सांगा.

* मुलांना मदत करा

मुलाला तुमच्या कामात सहभागी करून घ्या.  त्यांना घरातील कामात मदत करण्यास सांगा.  दुसरीकडे, जर मुल काही कामात व्यस्त असेल तर त्याला तुमची मदत द्या.  अशा प्रकारे मुल मदत मागण्यास किंवा मदत करण्यास मागेपुढे पाहणार नाही.

* मुलांना रागावू नका | symptoms of stress in children

मुलावर किंवा मुलासमोर कोणत्याही विषयावर जास्त राग दाखवू नका.  तुमच्या रागाच्या वागणुकीचा मुलाच्या मनावर वाईट परिणाम होऊ शकतो.  शांतपणे बसून तुमचे वाद मिटवा.  जेव्हा तुम्हाला खूप राग येतो तेव्हा दीर्घ श्वास घ्या.  थोडा वेळ काढून मुलाशी नंतर बोला.

The post तुमचे मूल तणावाखाली आहे का? ‘या’ मार्गांनी ओळखा लक्षणे appeared first on Dainik Prabhat.