शरीराचे आरोग्य चांगले राहण्यासाठी सर्व अवयव निरोगी असणे आवश्यक मानले जाते. आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, या क्रमाने आपण सर्वांनी किडनीच्या आरोग्याची विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे. मूत्रपिंड आपल्या शरीरातील कचरा आणि अतिरिक्त द्रव काढून टाकण्याचे काम करतात. याशिवाय, रक्तातील सोडियम, कॅल्शियम, फॉस्फरस आणि पोटॅशियम यांसारख्या पाणी, मीठ आणि खनिजांचे निरोगी संतुलन राखण्यासोबतच शरीरातील पेशींमधून तयार होणारे आम्ल काढून टाकण्यातही मूत्रपिंडाची महत्त्वाची भूमिका असते.
आकडेवारीवर नजर टाकली तर, गेल्या काही वर्षांत किडनीशी संबंधित अनेक गंभीर आजारांचा धोका लक्षणीय वाढला आहे. अनेक लोकांमध्ये किडनी निकामी होण्यासारख्या गंभीर समस्यांमुळे मृत्यूही होऊ शकतो. किडनीचे आरोग्य राखण्याच्या महत्त्वाबाबत जागरूकता निर्माण करण्यासाठी दरवर्षी १० मार्च रोजी जागतिक किडनी दिन साजरा केला जातो. ‘सर्वांसाठी किडनी आरोग्य’ ही यावर्षीची थीम आहे. तुमची थोडीशी निष्काळजीपणा किडनी स्टोनपासून ते किडनी निकामी होण्यापर्यंतच्या गंभीर आरोग्य समस्यांचा धोका वाढवू शकते. चला तर, जाणून घेऊया, शरीराचा हा महत्त्वाचा भाग निरोगी ठेवण्यासाठी कोणत्या महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात?
० मधुमेह आणि उच्च रक्तदाब नियंत्रित करा
किडनी निरोगी ठेवण्यासाठी मधुमेह आणि उच्च रक्तदाबावर नियंत्रण ठेवणे सर्वात महत्त्वाचे मानले जाते. मधुमेहामुळे किडनी निकामी होण्याचा धोका वाढतो. उच्च रक्तातील साखरेची पातळी मूत्रपिंडात केटोन्सची पातळी वाढवते, ज्यामुळे किडनी खराब होण्याचा धोका वाढतो. याशिवाय उच्च रक्तदाबामुळे किडनी तसेच हृदयविकारावर नकारात्मक परिणाम होतो. या दोन्ही आजारांवर नियंत्रण ठेवणे आवश्यक आहे.
० आहाराची विशेष काळजी घ्या
किडनी निरोगी ठेवण्यासाठी आहार पौष्टिक आणि निरोगी असणे अत्यंत आवश्यक मानले जाते. संपूर्ण धान्य, फळे आणि भाज्यांनी समृद्ध आहार घ्या. किडनी तज्ज्ञांच्या मते या अवयवाला अनेक गंभीर आजार होण्याचा धोका टाळण्यासाठी आहारात मिठाचे प्रमाण कमी ठेवणे आवश्यक मानले जाते. किडनी व्यवस्थित काम करण्यासाठी दिवसभरात पुरेसे पाणी पिणे आवश्यक मानले जाते.
० दारूपासून अंतर ठेवा
अल्कोहोलच्या सेवनाने यकृत तसेच किडनीचे गंभीर नुकसान होऊ शकते. मूत्रपिंडांना रक्तासह अल्कोहोल फिल्टर करणे कठीण होते, ज्यामुळे किडनीच्या आरोग्यावर परिणाम होऊ शकतो. जास्त मद्यपान केल्याने तुमचा रक्तदाब वाढतो, जो किडनीच्या आरोग्यासाठी हानिकारक आहे. किडनी निरोगी ठेवण्यासाठी दारूपासून दूर राहिले पाहिजे.
० ओव्हर-द-काउंटर औषधे टाळा
जास्त औषधे घेतल्याने किडनीच्या आरोग्यावरही परिणाम होतो. नॉनस्टेरॉइडल अँटी-इंफ्लेमेटरी ड्रग्स (NSAIDs) औषधे मूत्रपिंडात रक्त प्रवाह कमी करतात, ज्यामुळे त्यांचे नुकसान होऊ शकते. जास्त औषधे घेणे टाळा. औषधे नेहमी डॉक्टरांच्या सल्ल्यानेच घ्यावीत.